کودکان کار و کارآفرینی کارآفرینی کودکان کار یک موضوع مهم و در عین حال چالش‌برانگیز است. بسیاری از کودکان کار به دلیل فقر، مشکلات خانوادگی یا نبود حمایت‌های اجتماعی، به جای تحصیل ناچار به کار می‌شوند.

رویکرد کارآفرینی اجتماعی می‌تواند فرصتی برای توانمندسازی این کودکان باشد؛ به این معنا که با آموزش مهارت‌های ساده و عملی، آن‌ها بتوانند به جای کارهای سخت و آسیب‌زا، وارد فعالیت‌های خلاقانه و درآمدزا شوند.

اهمیت کارآفرینی برای کودکان کار

۱. کاهش آسیب‌های اجتماعی: با ایجاد فرصت‌های شغلی سالم، کودکان از محیط‌های پرخطر مانند خیابان یا کارگاه‌های غیرایمن دور می‌شوند.

۲. توانمندسازی فردی: یادگیری مهارت‌های کارآفرینی، حس اعتمادبه‌نفس و استقلال را در کودکان تقویت می‌کند.

۳. کاهش چرخه فقر: اگر کودک توانایی کسب درآمد سالم پیدا کند، خانواده‌اش نیز از نظر اقتصادی حمایت می‌شوند.

۴. جایگزینی کار خلاقانه به جای کار طاقت‌فرسا: آموزش هنر، صنایع‌دستی، بازیافت خلاقانه و فناوری‌های کوچک می‌تواند جایگزین کارهای پرخطر شود.

نمونه فعالیت‌های کارآفرینانه برای کودکان کار آموزش صنایع‌دستی ساده (ساخت زیورآلات، کیف‌های دست‌دوز، وسایل تزئینی بازیافتی). فعالیت‌های هنری و فرهنگی (نقاشی، موسیقی، نمایش خیابانی) و فروش محصولات یا اجرا. کارآفرینی سبز (جمع‌آوری و تفکیک پسماند و تبدیل آن به محصولات قابل استفاده). کارآفرینی دیجیتال ساده (یادگیری طراحی ابتدایی با موبایل یا فروش آنلاین محصولات)

راهکارهای توسعه کارآفرینی کودکان کار

۱. ایجاد مراکز حمایتی با ترکیب آموزش و کار عملی.

۲. همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد، مدارس جایگزین و شهرداری‌ها برای ایجاد بازار فروش محصولات.

۳. طراحی برنامه‌های حمایتی مثل وام خرد یا صندوق پس‌انداز برای خانواده‌های کودکان.

۴. استفاده از الگوهای موفق جهانی مثل پروژه‌های “کودک‌آفرین” در هند و برزیل.

به طور کلی، هدف اصلی کارآفرینی کودکان کار نباید صرفاً کسب درآمد باشد، بلکه باید آموزش، توانمندسازی و بازگشت آن‌ها به چرخه تحصیل و زندگی سالم در اولویت قرار گیرد.

فرهاد زارعی دبیر شتابدهنده کودکیاران استان کردستان